"Ευχαριστώ αυτούς που κράτησαν τη Θρησκεία μου, τη Γλώσσα μου και την Εθνικότητά μου, για να είμαι Χριστιανός και να λέγομαι Έλληνας."


(Παύλος Βρέλλης)





«Δεν ήρθε πρώιμα η άνοιξη κι ουδέ το καλοκαίρι.

Χαιρόμαστε, χορεύουμε και ψιλοτραγουδάμε,

γιατί ελευτερωθήκανε, αητέ, τα Γιάννενά μας!»






«Την Ιστορία μελέτα παιδί μου,
γιατί έτσι όχι μόνο τον εαυτό σου και τη ζωή σου θα κάμεις ένδοξη και χρήσιμη στην ανθρώπινη κοινωνία,
αλλά και το μυαλό σου οξυδερκέστερο και διαυγέστερο... »
[Ιπποκράτης]





TA ΕΠΙΣΗΜΑ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΗΨΙΝ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ


TA ΕΠΙΣΗΜΑ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ
ΔΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΗΨΙΝ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

[στο παράθεμα 6 παρουσιάζουμε τις επίσημες ανακοινώσεις τής Αθήνας μετά την κατάληψη τών Ιωαννίνων καθώς και την απήχηση που είχε η άλωση τής πρωτεύουσας τής Ηπείρου σε άλλες ελληνικές πόλεις αλλά και στο εξωτερικό.]




21 Φεβρουαρίου 1913
Ώρα 4 και 33 μ.μ.

Μετά γενικήν επίθεσιν χθες αλωθέντων Δυτικών φρουρίων Ιωαννίνων και κυκλωθέντων τών φρουρίων Μπιζανίου και Καστρίτσης αρχηγός Εσσάτ εδήλωσεν ότι παραδίδεται αιχμάλωτος πολέμου μετά 30.000 στρατού.
Απώλειαι ημετέρων σχετικώς μικραί.
Παράδοσις αιχμαλώτων και είσοδος Διαδόχου εις Ιωάννινα πιθανώς σήμερον.
Τρεις ίλαι ιππικού εισήλθον από πρωίας σήμερον εις Ιωάννινα.

(Εκ της Διοικήσεως Χίου)

-----------------
Τας επομένας χαρμοσύνους ειδήσεις εκοινοποίησεν η Διοίκησις

Τηλεγράφημα εξ Αθηνών 21/2/13 ώρα 10.10 μ.μ. 
 
Τηλεγράφημα Γεν. Στραταρχείου Ηπείρου εξ Εμήν Αγά χθες Μεσημβρίαν αναγγέλλει έναρξιν γεν. επιθέσεως κατά φρουρίων Ιωαννίνων την νύκτα τής προχθές κατά γραμμήν Μανωλιάσσα άγιος Νικόλαος και Σαδισίτσα μετά συγκέντρωσιν Στρατού απετέλεσαν στρατιάν εκ τριών φαλάγγων υπό στρατηγόν Μοσχόπουλον. Πεζικόν ημέτερον ηνάγκασεν εχθρικόν παραταχθή και πυροβολεία εχθρικά πυροβολήσωσι. Ημέτερον πυροβολικόν επωφεληθέν δια σφοδροτάτου πυρός επηύξανε φθοράς εχθρού, άνδρας και υλικόν το πυρ εξηκολούθησε νύκτα χθες είχε διασταχθή γεν. επίθεσις δεξιόν και αριστερόν ώφειλον απασχολήσωσι εχθρόν εις αγώνα κατατριβής αριστερόν δι’ αιφνιδιαστικών επιθέσεων, εχθρός δεν αντελήφθη συγκέντρωσιν και πορείαν αριστερού ημετέρων και ο αιφνιδιασμός ην πλήρης. Τσούκα κατελήφθη αλωθέντων [ ]1πυροβόλων και συλληφθέντων 50 αιχμαλώτων, αριστερά φάλαγξ εκυρίευσεν υψώματα Μανωλιάσσης μετά 6 πυροβόλων συλλαβούσα αιχμάλωτον ολόκληρον Τάγμα μετά πυροβόλων, κεντρική φάλαγξ μετ’ αριστεράς εκυρίευσεν άγιον Νικόλαον 1ον Τάγμα 11ου Συντάγματος εκυρίευσεν 10 πυροβόλα και πολλά εφόδια από 11 υποχωρούντα τμήματα Μανωλιάσσης, αγίου Νικολάου, Κοσμήρας διευθύνονται Ιωάννινα προσπαθούντα συγκεντρωθώσι Ραψίσκων κατά συγκεντρώσεις ημέτερον πυροβολικόν βάλλον καταδιώκει μέχρις Ιωαννίνων φεύγοντα στρατόν όστις συγκρούεται ως φαίνεται προς έτερον στρατόν τουρκικόν ερχόμενον εξ Ιωαννίνων όπως συγκρατήση φυγάδας.
Συγχρόνως μικτή Ταξιαρχία Μετσόβου καταλαμβάνει Δρίσκον Κοντοβράκι μετ’ απώθησιν δύο προηγουμένων ημερών εχθρού εν Χρυσοβίτσα, Δρέστενον, Αώον, Λεμάτι, μέρος αυτής μεραρχίας προυχώρησεν ολίγον λοιπής μεινάσης θέσεις ωρισμένας. Πυροβολικόν συνέδραμε δια σφοδρού πυρός. Αριστερά φάλαγξ μετά κατάληψιν Αγ. Νικολάου εκυρίευσε Δουρούτι, νύκτα ευρέθη εις γραμμήν Δουρούτι, Ραψίστα, Ροδοβίτσα βορείως Μανωλιάσσης, στρατός ολόκληρος πολεμήσας ανδρείως και εκτελέσας κανονικώς δοθείσας διαταγάς ενίκησε καθ’ όλην γραμμήν. 2 ½ νυκτός Εσάτ Πασάς εδήλωσεν επιθυμίαν παραδόσεως μετά 2 ώρας δι’ αυτοκινήτου μετέβησαν Εμίν Αγά και Διαδόχω Ρεσήτ Πασάς, Ταλαάτ βέης και πρωτοσύγκελος Μητροπολίτου Ιωαννίνων ως αντιπρόσωποι ηττημένου αρχιστρατήγου ωμολογήσαντες άνευ περιφράσεων ότι κατάστασις Τουρκικού στρατού τελείως απελπιστική μετά χθεσινήν επίθεσιν. Ζητείται παράδοσις Ιωαννίνων, υπό Εσσάτ εχθρικός στρατός από τότε θεωρείται αιχμάλωτος πολέμου. Έκαστον τμήμα Τουρκικής στρατιάς υψώνον λευκήν σημαίαν παραδίδεται. Στρατός ενθουσιωδώς ήκουσε σήμερον πρωίαν χαρμόσυνον είδησιν. Πανηγυρίζει. 9 πρωινήν 3 ίλαι ιππικού Ελληνικού εισήλθον Ιωάννινα.
Μπιζάνι πλήρες Ελληνικών Σημαιών.
-------------------------

Αριθ. 4 Αθήναι 23 Φεβρουαρίου 1913

Άπας Ευρωπαϊκός τύπος εξαίρει θρίαμβον Ελληνικού στρατού εξυμνών τρόπαια νικητού Αρχηγού του.
Τηλεγραφούσιν εξ Ιωαννίνων εις το Υπουργείον Στρατιωτικών υπό σημερινήν ημερομηνίαν. Σήμερον μεσημβρίαν εγένετο δεκτός Γενικός Αρχηγός Διάδοχος ακολουθούμενος από της εισόδου από 15.000 κόσμου ευρισκομένου εν συγκινήσει και ακρατήτω ενθουσιασμώ και κλαίοντες κατά την διέλευσιν στρατού ιδία ιππικού. Χθες ο κόσμος κατεσπάζετο στρατιώτας και εφίλει χείρας αξιωματικών μας, εις ουδεμίαν πόλιν Μακεδονίας εγένετο τοιαύτη αποθεωτική υποδοχή στρατού και Διαδόχου. Σήμερον κάτοικοι έσχισαν φέσια των καλύψαντες δι’ αυτών πλατείαν Ομονοίας. Πλην αιχμαλώτων παρεδόθησαν 6.000 τραυματίαι και ασθενείς. Ελληνικός κόσμος μετά χαράς ξενίζει από χθες στρατόν μας με τα εναπομείναντα τρόφιμα, κάτοικοι εν ενθουσιασμώ ζητωκραυγάζουν υπέρ Πρωθυπουργού.
Διαφυγόν σώμα Τουρκικού στρατού άοπλον από προχθές νύκτα βαδίζει προς Αλβανίαν κατά την εξ Ιωαννίνων διέλευσίν των φυγάδας ελεηλάτησαν καταστήματά τινα μικράς σημασίας.
Από χθες πρωίας επικρατεί τάξις και ησυχία.
Τηλεγραφούσιν εκ Θεσσαλονίκης είδησις πτώσεως Ιωαννίνων επροκάλεσε φρενίτιδα, από πρωίας δε άπειρον πλήθος διέδραμεν σημαιοστόλιστον πόλιν ακολουθούν στρατιωτικάς μουσικάς, πλοία λιμένος σημαιοστόλιστα, ταυτοχρόνως κάτωθεν λευκού Πύργου μοίρα Πυροβολικού έριπτεν 101 κανονιοβολισμούς. Σέρβοι αξιωματικοί στρατιώται αδελφωμένοι μετά ημετέρων συμπανηγυρίζουν οδούς νίκην.
3 ½ μ.μ. Ναόν Αγίου Μηνά επίσημος δοξολογία παρουσία Βασιλέως, Βασιλίσσης, Πρίγκηπος Νικολάου, Προξένων Ρωσσίας, Σερβίας, Σέρβων αξιωματικών, Αρχών, Σωματείων μετά δοξολογίαν εψάλη Μνημόσυνον πεσόντων εκλησιάσματος γονυπετούς. Βασιλέως, Βασίλισσα γονυπετής επίσης.
Μητροπολίτης αποτεινόμενος Βασιλέα εξαίρει νίκην Ελληνικών όπλων, ηυχήθη υπέρ στρατού φέροντος πλην ελευθερίας και πολιτισμένην Διοίκησιν, συνεχάρη Βασιλέα δια νίκας Διαδόχου τονίσας ότι Πανελλήνιον οφείλει εγείρει ανδριάντα δι’ απολυτρωτικόν αγώνα του υποσχόμενον πλήρη αποκατάστασιν γένους.
Εσπέραν λαμπαδηφορία απάντων μαθητών σχολείων ης συμμετέσχε στρατός. Α. Μ. Βασίλισσα ανεχώρησε δια Πρέβεζαν μέσω Αθηνών.
Σερβικαί Αρχαί Μοναστηρίου ηρνήθησαν επιτρέψουν εκεί ίδρυσιν υποκαταστήματος Εθνικής Βουλγαρικής Τραπέζης. Ανακοινούται εκ Σοφίας ότι Δοξολογία μετά μεγάλου ενθουσιασμού εψάλη παρεκκλησίω πρεσβείας Ελληνικής.
Παροικία μετά προσωπικού Πρεσβείας και Πρέσβεις υπέβαλον τηλεγραφικώς Βασιλέα και Κυβερνήσει συγχαρητήρια. Ανακοινούται τηλεγραφικώς εκ Κετίγνης ότι λαός και στρατός Μαυροβουνίου εορτάζει άλωσιν Ιωαννίνων, λαός εζητωκραύγασε προ Ελληνικής Πρεσβείας ο Βασιλεύς η Βασίλισσα και οι Πρίγκηπες διεβίβασαν ενθουσιώδη και εγκάρδια συγχαρητήρια προς ημέτερον Πρεσβευτήν. Επίσης Βασιλεύς Φερδινάνδος συνεχάρη ημέτερον Πρεσβευτήν αποστείλας επί τούτω πρώτον υπασπιστήν του. Και η Σερβική Κυβέρνησις και ο Σερβικός λαός μεγάλην εξεδήλωσαν χαράν επί καταλήψει Ιωαννίνων.

[Εφημερίδα «ΠΑΓΧΙΑΚΗ», 27 Φεβρουαρίου 1913]



 
Επιμέλεια:
Λεωνίδας Πυργάρης
Φιλόλογος Καθηγητής
2ο Γεν. Λύκειο Χίου
[Χίος: Απρίλιος 2013]